I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
- La Quán Trung : 1330 - 1400.
- Là người sưu tầm và biên soạn dã sử.
- Đóng góp xuất sắc cho trường phái tiểu thuyết lịch sử thời Minh - Thanh ở Trung Quốc.
- Tác giả của nhiều tác phẩm nổi bật là Tam quốc diễn nghĩa.
2. Tác phẩm.
* La Quán Trung dựa vào cốt truyện Tam quốc được lưu truyền trong dân gian + lịch sử -> soạn thành Tam quốc diễn nghĩa.
* 1679 cha con Mao Luân, Mao Tôn Cương, đã chỉnh lí viết các lời bàn -> lưu hành đến ngày nay.
a) Nguồn gốc và quá trình hình thành tác phẩm.
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
a) Nguồn gốc và quá trình hình thành tác phẩm.
Ra đời vào đầu thời Minh (1368 - 1644).
b) Thể loại
Tiểu thuyết chương hồi
c) Tóm tắt tác phẩm
d) Giá trị tác phẩm
II. Đọc hiểu
1. Đọc văn bản.
Vị trí đoạn trích: Hồi thứ 28
Gồm 120 hồi kể chuyện 1 nước chia ba: Nguỵ - Thục - Ngô.
Bố cục đoạn trích
2. Đọc hiểu văn bản
a) Quan Công gặp Trương Phi
=> Cuộc gặp gỡ đón tiếp hiếm thấy.
b) Quan Công thanh minh.
Xuất hiện quân Tào => Trương Phi càng tức giận, mâu thuẫn phát triển tới đỉnh điểm, căng thẳng.
c)Quan Công chém đầu giặc, tự minh oan
=> Mâu thuẫn được giải quyết, anh em nhận nhau trong niềm xúc động.
d) ý nghĩa của Hồi trống Cổ Thành
=> Hồi trống thách thức, minh oan, và đoàn tụ.
- Loại tiểu thuyết được chia làm nhiều hồi.
- 1 hồi: + bắt đầu: 2 câu thơ khái quát nội dung chung.
+ Kết thúc chỗ gay cấn khi mâu thuẫn đến lúc cao trào.
- Kết cấu theo trình tự thời gian, khái quát chuyện xa xôi -> chuyện cần kể.
- Tiểu thuyết lịch sử: 7 phần thực + 3 phần hư (chủ yếu dựa vào các sự kiện lịch sử, hư cấu ít).
- Tính cách nhân vật thể hiện qua hành động và ngôn ngữ; con vật, con người thường được chấm phá bằng những ước lệ truyền thống.
- Chia 3 phần
+ Hồi 1 -> hồi 14: nguyên nhân phân tranh, cát cứ.
+ Hồi 15 -> hồi 50: Quá trình cục diện TQ chia3.
+ Hồi 51 -> hết: Kể lại cuộc chiến tranh giành quyền lợi của 3 tập đoàn PK: Nguỵ - Thục - Ngô -> Tư mã Viêm thống nhất đất nước lập ra nhà Tấn.
* Nội dung: - Miêu tả cuộc đấu tranh phức tạp giữa các tập đoàn quân sự khác nhau trong nội bộ giai cấp phong kiến.
Vạch trần bản chất tàn bạo dã man, giả dối của giai cấp thống trị.
Phản ánh cuộc sống loạn li bi thảm của nhân dân.
Phản ánh ước mơ của nhân dân: ông vua hiền tướng giỏi.
Đề cao tình nghĩa huynh đệ, thuỷ chung.
* Đặc sắc nghệ thuật:
- Là cuốn binh thư có giá trị của lịch sử chiến tranh phong kiến.
- Giá trị văn học lớn: Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, khắc hoạ tính cách nhân vật -> xây dựng những nhân vật điển hình.
* 3 sự việc chính:
- Quan Công gặp Trương Phi.
- Quan Công thanh minh.
- Quan Công chém đầu giặc, tự minh oan
Quan công
Trương Phi
- Mừng rỡ, bất ngờ, ngạc nhiên, vui sướng, sai Tôn Càn vào báo.
- Mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công
- Giật mình, tránh mũi mâu
- Chẳng nói, chẳng rằng, lập tức vác áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn 1000 quân, đi tắt ra cửa Bắc.
-> hành động của người giao chiến
+ Hầm hầm quát: kẻ bội nghĩa.
- Giao long đao, tế ngựa đón.
-> Bất ngờ, trước hành động của Trương Phi.
-> Thể hiện tính cách nóng nảy, cương trực, thẳng thắn.
Quan Công
Trương Phi
- Cầu cứu 2 phu nhân
- Quan Công than: Hiền đệ đừng nói vậy, oan uổng quá.
-> Quan Công trọng nghĩa, muốn thanh minh nhưng rơi vào tình huống không lí giải được
- Cho rằng: QC bỏ anh, hàng Tào, đến đánh lừa.
- Một mực: để tôi giết thằng phụ nghĩa này đã.
-> Trương Phi rạch ròi trắng đen rõ ràng, lòng kiên định trước sau như một, không chấp nhận sự quanh co
- Ta thế nào là bội nghĩa.
+ Hai chị bị lừa dối đấy.
+Trung thần thà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ.
Quan Công
Trương Phi
- Nhận lời -> Hướng duy nhất giải quyết mâu thuẫn, chứng minh lòng trung nghĩa
- Hành động: chẳng nói, múa long đao xô lại...đầu Sái Dương lăn dưới đất.
-> Hành động của 1 dũng tướng tài ba đầy nghĩa khí.
- 3 hồi trống
- Thẳng tay đánh trống.
-> Hành động biểu hiện thái độ kiên quyết, thách thức có sức nặng ngàn cân thử thách đức - tài. Câu hỏi chờ sự trả lời của Quan Công, phơi bày hiềm nghi của Trương Phi.
+ Hành động giải toả mọi nghi ngờ, khẳng định lòng trung nghĩa.
+ Hành động chứng minh con người lấy tín nghĩa làm trọng.
+ Hành động minh oan của người anh hùng.
- Đoạn văn ngắn, bừng bừng không khí chiến trận nhờ âm vang của hồi trống Cổ Thành. Đặc biệt: ra quân - thu quân, Trống trận giải quyết vấn đề tình cảm.
- Biểu dương lòng cương trực của Trương Phi, trung nghĩa của Quan Công, ca ngợi tinh thần kết nghĩa vườn đào của 3 anh em.
- Nhắc nhở, cảnh tỉnh con người vong ân, bội nghĩa, phê phán sự mập mờ trong hành động.
III. Củng cố, luyện tập.
1. Nội dung
* Ghi nhớ: SGK.
* Hiểu thêm về các nhân vật trong tác phẩm: Trương Phi ngay thẳng, nóng nảy, khẳng khái là người biết phục thiện. Quan Công trung nghĩa, một lòng gìn giữ tình anh em kết nghĩa vườn đào.
2. Nghệ thuật
* Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn trong đoạn trích ngắn: tính kịch cao, tạo bối cảnh chiến trận vừa hào hùng vừa đặc sắc.
* Nghệ thuật xây dựng nhân vật: ngắn gọn, nổi bật tính cách từng nhân vật.
---------------------------------------- Bài khác -
Hồi trống cổ thành là một đoạn khá hay trong "tam quốc diễn nghĩa" đấy. Thuyết minh bài nay hơi bị khó đấy. Mình giúp bạn chút nha, đây là một số ý chính trong bài bạn có thế triển khai này:
- Vị trí của đoạn trích trong cả tác phẩm
- Tóm tắt lại một cách khái quát nhất nội dung đoạn trích
- Tầm quan trọng của đoạn trích trong việc làm rõ tính cách của hai nhân vật Trương Phi và Quan Công
- Sơ lược về tác giả nữa(nếu bạn muốn).
Chúc bạn thành công!!!!!!!!!
I . Phân tích “Hồi trống Cổ Thành”
1. Tóm tắtđoạn trích
Biết tin anh là Lưu Bị ở Hà Bắc trên đất Viên Thiệu, Quan Vũ đưa hai chị (vợ của Lưu Bị) đi tìm anh. Tào Tháo tránh không tiếp Quan Vũ đến từ biệt vì muốn lưu giữ Quan Vũ để dùng. Tháo không cấp giấy qua ải, nhưng cũng không cho tướng đuổi bắt. Các tướng giữ ải vẫn không cho Quan Vũ qua ải, Quan Vũ phải mở đường máu mà đi.
- Qua ải Đông lĩnh chém Khổng Tú
- Đến ải Lạc Dương chém Hán Phúc và Mạnh Thầu
- Qua Nghi Thuỷ giết Biện Hỷ
- Vượt ải Huỳnh Dương chém Vương Thực
- Đến bờ Hoàng Hà, giết Tần Kỳ
- Đến Cổ Thành, Quan Vũ ngỡ là gặp được em xiết bao vui mừng, ai ngờ Trương Phi “mắt trợn tròn xoe” râu hùm vểnh ngược, hò thét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công”. Bất ngờ Sái Dương lại kéo quân đến bắt Quan Vũ. Phi càng nghi ngờ… Chỉ đến lúc đầu Sài Dương bị Quan Vũ chém đứt, Phi mới đánh một hồi trống, Phi mới nguôi giận dần. Và chỉ sau khi nghe tên lính kể đầu đuôi mọi chuyện,… Phi mới tin, “rỏ nước mắt, thụp lạy Vân Trường”.
2. Hình ảnh Trương Phi
Người anh hùng trong thời loạn đề cao trung nghĩa: “Trung thần thà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ?”. Trong suy nghĩ của Trương Phi thì Quan Công đã hàng Tào, “được phong hầu tử tước”, đã “bội nghĩa” đến Cổ Thành là để lập mưu bắt Phi! Nên phải đâm chết: “Phen này tao quyết liều sống chết với mày”. “Xin hai chị thong thả, để tôi giết thằng phụ nghĩa này đã…”.
- Trung thực, nóng nảy, quyết liệt. Nghe Tôn Cào vào báo tin hai chị và Quan Vũ đến, mời Trương Phi ra đón, Phi “chẳng nói chẳng rằng lập tức mặc áo giáp vác xà mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân đi tắt qua Cửa Bắc”. Hành động dữ dội, sôi sục “mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò thét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công”. Mạt sát Quan Công: “mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao nữa”.
- Ai phân trần khuyên bảo cũng không nghe. Chỉ có một điều kiện “xong 3 hồi trống phải chém đầu tướng Tào” để làm tin. Đầu Sái Dương rụng, tên lính nói rõ mọi chuyện thì Phi mới tin: “rỏ nước mắt, thụp lạy Vân Trường”. Phục thiện và biết điều.
Tóm lại, tác giả miêu tả Trương Phi rất sống động: cương trực, thẳng thắn, quyết liệt, trong sáng và trung nghĩa.
3. Quan Vũ – đó là một võ tướng: tuyệt nghĩa. Vượt qua nguy hiểm để đi tìm anh, quá ngũ quan trảm lục tướng.
4. Nghệ thuật: “Hồi trống Cổ Thành” hấp dẫn bởi tình huống và kịch tính.
Tình huống1: Trương Phi ngỡ là Quan Công đến lừa bắt mình nộp Tào Tháo. Phi phải giết Quan Công.
Tình huống 2: Sái Dương mang quân đến hỏi tội Quan Công… Phi ngỡ là âm mưu của Quan Công.
Tình huống 3: Trương Phi đánh ba hồi trồng thì Quan Công phải chém chết Tào. Đầu Sái Dương bị Quan Công chém lăn dưới đất, Trương Phi vừa đánh xong một hồi trống. Mâu thuẫn được giải quyết, Phi khóc, thụp lạy Vân Trường.
Nhân vật được miêu tả bằng hành động các tình tiết diễn biến nhanh, đẩy xung đột nên căng thẳng và hấp dẫn.
Tóm lại, “Tiếng trống Cổ Thành” vang lên là đầu giặc bị chém rụng xuống đất để người anh hùng minh oan bằng tài năng. Đó là tiếng trống hội ngộ của tình nghĩa, của lòng trung thực, của khí phách anh hùng. Cũng là tiếng trống thúc quân, tiếng trống thắng trận tưng bừng giòn giã.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét